Psoriasis behandelen | Medicijnen, crèmes en co.
Van zalven en lichttherapie tot moderne biologicals – bij psoriasis zijn er verschillende behandelopties mogelijk. Welke behandeling het meest geschikt is, verschilt per persoon en wordt het best bepaald door de behandelend dermatoloog.
In dit blogartikel krijg je een helder overzicht van de mogelijke behandelmogelijkheden. Je leest hoe psoriasis behandeld kan worden, welke medicijnen er zijn en waarom medische huidverzorging zo’n belangrijke rol speelt als aanvullende therapie.
Psoriasis is een niet-besmettelijke auto-immuunziekte van de huid. De aandoening uit zich in ontstoken, scherp begrensde en rode huidplekken die bedekt zijn met zilverachtige of witte schilfers. Vaak komt psoriasis voor op de ellebogen, knieën en de hoofdhuid. Jeuk treedt ook vaak op.
Voor de lokale behandeling van psoriasis worden vaak crèmes en zalven ingezet die ontstekingsremmende werkstoffen bevatten. Een voorbeeld hiervan is de DERMASENCE Vitop Psoricur Acute care cream, die kan helpen om periodes zonder opflakkering te verlengen, de schilfering van de huid te reguleren en geïrriteerde huid te kalmeren.
Een consequente huidverzorging is essentieel om de huidbarrière te versterken en ontstekingen te voorkomen. Regelmatig gebruik van hydraterende en terugvettende lotions helpt de huid soepel te houden en jeuk te verminderen. DERMASENCE Adtop 40% Urea Oleogel ondersteunt bij het losmaken van verhoorning en het glad maken van de huid.
Psoriasis: definitie en symptomen
Psoriasis is een chronische, ontstekingsachtige huidaandoening die in opstoten verloopt. De ziekte kan erfelijk zijn, maar komt ook voor zonder genetische aanleg. In alle gevallen gaat het om een auto-immuunziekte. Psoriasis uit zich inscherp begrensde, schilferige plaques, die soms een groot deel van het lichaam kunnen bedekken. Wereldwijd zijn meer dan 100 miljoen mensen getroffen, waardoor psoriasis tot de meest voorkomende huidaandoeningen behoort.
De behandeldoelen hangen af van de ernst van de aandoening en het type psoriasis of de specifieke symptomen. Daarbij is het belangrijk om te weten dat niet elk geneesmiddel voor iedereen geschikt is, vanwege mogelijke bijwerkingen of contra-indicaties. Vooral tijdens zwangerschap of borstvoeding is overleg met een dermatoloog essentieel.
Het belangrijkste doel is een symptoomvrije huidtoestand, waarbij vooral ontstekingsreacties worden voorkomen. De therapie is erop gericht om de tussenpozen zonder klachten of opvlammingen te verlengen. Naast medische behandelingen speelt ook een goede, op de aandoening afgestemde huidverzorging een belangrijke rol bij het behalen van dit doel.
In het vervolg van deze blog leggen we uit welke behandelmethoden beschikbaar zijn en welke huidverzorging hierbij helpt.
Wanneer minder dan 10% van het de huid is betroffen met psoriasis, schrijven dermatologen meestal een topische therapie voor. Dit betekent dat er crèmes, zalven of gels rechtstreeks op de aangetaste huid worden aangebracht. Deze lokale behandeling kan ook gecombineerd worden met lichttherapie of systemische therapie (behandeling via tabletten of injecties).
Cignoline
- Cignoline is een van de oudste werkzame stoffen bij psoriasis en wordt tegenwoordig alleen nog als magistraal recept (speciaal bereide apotheekformule) aangeboden.
- Het werkt ontstekingsremmend, huidherstellend en vermindert de overproductie van huidcellen.
- De toepassing gebeurt meestal onder toezicht in bijv. een dagkliniek.
- Let op: cignoline kan de huid sterk irriteren, met roodheid en hyperpigmentatie als mogelijke bijwerkingen.
Glucocorticoïden (bijv. hydrocortison)
- Glucocorticoïden zijn steroïdhormonen en worden het vaakst toegepast bij lokale behandeling van psoriasis.
- Ze werken ontstekingsremmend en onderdrukken de overactieve afweerreactie.
- Geschikt voor zowel korte als langdurige toepassing, al kunnen bij langdurig gebruik bijwerkingen zoals periorale dermatitis ontstaan. Bij kort gebruik treden die zelden op.
Wanneer een andere behandelmethode alleen niet voldoende helpt, schrijven dermatologen vaak een combinatie met lichttherapie voor. Lichttherapie kan ook een alternatief zijn wanneer bepaalde medicijnen niet gebruikt mogen worden, bijvoorbeeld vanwege contra-indicaties waarbij het geneesmiddel niet veilig toegepast kan worden.
UVB-smalspectrum
- Mogelijke bijwerkingen: Roodheid (erytheem), versnelde huidveroudering door uv-straling (actinische huidveroudering)
PUVA-Therapie
- Behandeling van de huid met een fotosensibiliserende stof genaamd psoraleen, gevolgd door bestraling met uv A-licht.
- Toepassing: bij ernstige plaques
- Mogelijke bijwerkingen: verbranding van de huid, verhoogd risico op kanker
Balneofototherapie
Bij balneofototherapie wordt een combinatie van baden in zout water en UV-lichttherapie toegepast. Het succes van deze behandeling hangt sterk af van het zoutgehalte in het water. In de Dode Zee bijvoorbeeld ligt dit gehalte rond de 27%, waardoor het een populaire locatie is voor kuuroorden en therapieverblijven. Belangrijk om te weten: alleen zoutbaden zijn meestal niet voldoende om psoriasis effectief te behandelen. Een aanvullende UVB-bestraling is noodzakelijk om een merkbaar therapeutisch effect te bereiken.
Bij een systemische therapie worden medicijnen toegediend via de mond (oraal) of via injecties/infusen (parenteraal). Deze behandelingen worden vooral ingezet bij matige tot ernstige vormen van psoriasis. Ze zijn zeer doeltreffend en vragen weinig moeite van de patiënt, maar kunnen wel gepaard gaan met bijwerkingen.
Acitretine
- Type: Retinoïde(derivaat van vitamine A)
- Bijzonderheden: Enige toegelaten systemisch retinoïde voor psoriasis
- Werking: Remt celgroei en ontstekingen
- Toepassing: Vaak in combinatie met fototherapie - verbetering van de symptomen
- Mogelijke bijwerkingen: Droge huid, haaruitval, osteoporose bij langdurig gebruik; ook klachten van slijmvliezen, zenuwstelsel, lever en psyche
- Opmerking: Beperkt inzetbaar voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd
Biologics (biologicals)
- Type: Cytokine-antagonisten
- Herkomst: Biologisch geproduceerd op basis van levende organismen
- Werking: Gericht immuunonderdrukkend
- Toediening: Parenteraal (injectie of infuus)
- Toepassing: Voor ernstige vormen van psoriasis
- Voorbeelden: TNF-α-remmers, IL-12/23-p40-antilichamen, IL-17-remmers
Bij de behandeling van psoriasis is het belangrijk dat je naast medicatie ook geschikte medische huidverzorging gebruikt. Het voordeel: medische huidverzorging uit de apotheek is vrij verkrijgbaar — je hebt er geen recept voor nodig.
Bij psoriasis raakt de huid snel uit balans door de versnelde aanmaak van huidcellen, wat leidt tot dikke schilferige plaques en ontsteking. De juiste verzorging kan helpen deze plaques te verminderen, de huidbarrière te versterken en de periode tussen opvlammingen te verlengen. Bovendien kan goede huidverzorging het effect van andere behandelingen ondersteunen en bijwerkingen helpen verminderen met als doel: een betere levenskwaliteit.
Een geschikte, innovatieve werkstof die we in onze acute verzorging voor de psoriatische huid gebruiken, is het wede-extract dat rijk is aan indirubine. Deze werkt anti-proliferatief, waardoor het aantal huidcellen (keratinocyten) gereguleerd wordt. Ook worden ontstekingen verminderd doordat de productie van de ontstekingsstoffen IL-1, IL-6, IL-17A en IL-22 wordt geremd. De huidbarrière wordt versterkt door de verhoogde aanmaak van een specifiek eiwit (Claudine). Daarnaast worden roodheid en jeuk als gevolg van ontsteking tegengegaan. Deze werkstof is verwerkt in de DERMASENCE Vitop Psoricur Acute care cream. De acute verzorging werkt dus op vier niveaus om de psoriatische huid op een duurzame manier te ondersteunen:
- Ontstekingen en roodheid worden verminderd
- De verstoorde barrière wordt versterkt
- Het ontstaan van plaques wordt geremd
- De snelle celdeling wordt genormaliseerd
Concreet productadvies voor de psoriasisgevoelige huid
- Dagelijkse acute verzorging van de psoriasisplekken: De kalmerende en hydraterende DERMASENCE Vitop Psoricur Acute care cream vermindert roodheid van de huid en normaliseert de schilfering. De verzorging verlengt periodes zonder opvlamming* en voorkomt dat de huid uitdroogt. De crème kan meerdere keren per dag op de plekken worden aangebracht. Hardnekkige plaques kunnen vooraf losgemaakt worden met DERMASENCE Adtop 40% Urea Oleogel. * Bevestigd in een studie door 93% van de gebruikers
- Losmaken van plaques op het lichaam: Het schilferoplossende DERMASENCE Adtop 40% Urea Oleogel maakt dankzij het hoge ureumgehalte plaques effectief los. Tegelijkertijd wordt de huid intensief gehydrateerd. De plaques kunnen zonder wrijving worden verwijderd nadat het gel is aangebracht en circa 20 minuten is afgedekt met vershoudfolie.
- Dagelijkse basisverzorging: Droge huid wordt langdurig verzorgd met de DERMASENCE Adtop XC Lipidlotion. Deze intensief terugvettende lotion vormt een natuurlijke beschermlaag, versterkt de huidbarrière en werkt ontstekingen actief tegen. De lotion is geschikt als dagelijkse basisverzorging tussen acute psoriasisopvlammingen in, en kan 's ochtends en 's avonds op het hele lichaam worden aangebracht.
Productaanbevelingen bij psoriasis op de hoofdhuid
- Kuur om plaques op de hoofdhuid los te maken: De shampoo voor de hoofdhuid, deDERMASENCE Selensiv Shampoo, wordt aanbevolen voor een kuurtoepassing van 2 tot 3 weken bij hevige schilfering. Seleensulfide, salicylzuur en tea tree olie brengen het natuurlijke evenwicht van de hoofdhuid weer in balans.
- Verzorging bij psoriasis op hoofdhuid en nagels: De DERMASENCE Vitop Psoricur Scalp liquid remt de vorming van nieuwe plaques en versterkt de huidbarrière. Roodheid, jeuk, droogheid en ontstekingen worden zo zichtbaar verminderd. Het product kan meerdere keren per dag worden aangebracht. Bij hardnekkige plaques wordt aanbevolen om vooraf DERMASENCE Selensiv Shampoo te gebruiken.
- Dagelijkse reiniging bij jeukende hoofdhuid: De verkoelende DERMASENCE Polaneth Shampoo combineert milde reiniging met een jeukstillend effect en is geschikt voor dagelijks gebruik bij een psoriasisgevoelige hoofdhuid.
De kosten voor de behandeling van psoriasis worden in de meeste gevallen vergoed door de zorgverzekering, mits de behandeling medisch noodzakelijk is en er een geldige voorschrift van een arts is. Afhankelijk van je zorgverzekeraar en je persoonlijke situatie kan dit wel verschillen.
Daarom is het verstandig om voor de start van de behandeling contact op te nemen met je zorgverzekeraar, zodat je zeker weet of de kosten (volledig) worden vergoed.
Veel behandelingen met medische huidverzorging als basis
Uiteindelijk komt het erop neer dat de behandeling van psoriasis zeer individueel is. Afhankelijk van hoe ernstig de klachten zijn en om welk type psoriasis het gaat, zijn er verschillende opties mogelijk. Van crèmes en zalven tot lichttherapie en medicijnen die je via de mond of injectie gebruikt. Deze behandelingen kunnen de klachten vaak goed onder controle krijgen.
Naast medische therapie is ook de juiste huidverzorging ontzettend belangrijk. Goede verzorging helpt om je huid te kalmeren, het herstel te ondersteunen en op lange termijn nieuwe opvlammingen te voorkomen.
Tot slot: overleg altijd met je dermatoloog om samen te kijken wat voor jou de beste aanpak is!
Bronnen
- Armstrong A.W.; Read C. (2020): Pathophysiology, Clinical Presentation, and Treatment of Psoriasis: A Review. In: JAMA. Heft 323. S. 1945-1960. doi: 10.1001/jama.2020.4006. PMID: 32427307.
- Boehncke W.H.; Schön M.P. (2015): Psoriasis. In: Lancet. Heft 386. S. 983-94. doi: 10.1016/S0140-6736(14)61909-7.
- Carolina Tapia; Trevor A. Nessel; Patrick M. Zito (2023): Cyclosporine. StatPearls Publishing LLC. (Hrsg.).
- Deutsche Dermatologische Gesellschaft e.V.; Berufsverband der Deutschen Dermatologen e.V. (2021): S3-Leitlinie Therapie der Psoriasis vulgaris – adaptiert von EuroGuiDerm. AWMF-Registernr. 013-001. In: AWMF online.
- Inderbir S. Padda; Rajat Bhatt; Mayur Parmar (2023): Apremilast. StatPearls Publishing LLC. (Hrsg.).
- Lehmann P. (2018): UV-B-Therapie von Hautkrankheiten: ein Update zu Indikationen, Wirksamkeit, Nebenwirkungen und Durchführung. In: Akt Dermatol. Heft 44. S.15–18.
- Maryam Hanoodi; Meenal Mittal (2024): Methotrexate. StatPearls Publishing LLC. (Hrsg.).
- Mrowietz U.; Prinz J. C. (2018): Psoriasis. In: Plewig, G./Ruzicka, T./ Kaufmann, R./Hertl, M. (Hrsg.). Braun-Falco’s Dermatologie, Venerologie und Allergologie. 7. Auflage. Berlin, Springer Reference Medizin. S. 677-702.
- Patrick M. Zito; Preeti Patel; Thomas Mazzoni (2024): Acitretin. StatPearls Publishing LLC. (Hrsg.).
- Rendon A.; Schäkel K. (2019): Psoriasis Pathogenesis and Treatment. In: Int J Mol Sci. Heft 6. doi: 10.3390/ijms20061475. PMID: 30909615; PMCID: PMC6471628.
- Zhang P.; Wu M. X. (2017): A clinical review of phototherapy for psoriasis. In: Lasers Med Sci. Heft 33. S. 173–180.
Instagram
Facebook
YouTube
LinkedIn